Voor de Statenverkiezingen hebben landelijke partijen aangekondigd om landelijk campagne te voeren, zo heeft de VVD hiervoor zelfs een miljoen euro uitgetrokken. De verkiezingscampagne wordt, evenals de beide vorige statenverkiezingen, een strijd om het verkrijgen van een meerderheid in de Eerste Kamer. Deze keer voor de huidige VVD-PvdA-coalitie, al dan niet aangevuld met D66, CU en SGP. Het belang van provincies wordt hierbij volledig ondergeschikt gemaakt.
Bij de komende Statenverkiezingen wordt door de lokale beweging de rollen evenwel omgedraaid. Nog nooit waren er in de provincies zoveel nieuwe initiatieven voor de oprichting van onafhankelijke provinciale partijen. Naast Nederland Lokaal dat in alle provincies initiatieven ondersteunt, zijn er in sommige provincies nog andere initiatieven, zoals van ouderen, regionalen en ideologieën. Lokale partijen in de provincie waren niet eerder in zo grote mate bereid om deze initiatieven te ondersteunen, zich daarbij aan te sluiten of zelfs actief campagne te voeren.
Aanvankelijk bestond de vrees dat deze provinciale partijen de opmaat zouden vormen voor een nieuwe landelijke – top-down georganiseerde – partij van lokalen. Niets is evenwel minder waar. De lokale beweging is een bottom-up beweging, die de onafhankelijkheid en zelfstandigheid van zowel lokale als provinciale partijen erkend. Er is dan ook meer sprake van een gelegenheidscoalitie die de lokalen naar de Eerste Kamer zal brengen. Vanuit deze positie zullen lokale senatoren zich sterk maken om de invloed van burgers en gemeenten te vergroten. Zij onderhouden actief contact met de lokale achterban.
Kortom het gaat vanaf heden om de lokalisering van de nationale politiek, ook op dit niveau krijgen burgers eindelijk de invloed die zij verdienen.
In feite herhaalt zich de geschiedenis, we gaan weer terug naar de situatie van een eeuw geleden – van vóór de landelijke partijen met hun provinciale en lokale afdelingen – waar steden en provincies zitting hadden in de Eerste Kamer en controle uitoefenden op het regeringsbeleid en wetgeving. Het gaat de lokale beweging dan ook niet – zoals bij de VVD – om de afschaffing of inperking van de rol van de Eerste Kamer, maar om herstel van de historische positie. Nederland is door de invloed van landelijke partijen tot een centralistisch land verworden, waarbij Den Haag het geld via belastingen bij de burgers ophaalt en verdeelt over doeluitkeringen aan onder meer provincies en gemeenten. Een politiek spel van verdeel en heers. De afschaffing van de Eerste Kamer zou aan dit spel alleen nog maar meer ruimte bieden.
De politieke strijd en het politieke debat gaat wat de lokale beweging betreft vanaf nu tussen behoud van de positie van landelijke partijen of versterking van de invloed en autonomie van burgers. Het gaat dus om de keuze tussen een stem voor het behoud van de macht van Den Haag tegenover een stem voor de versterking van de kracht van lokale burgers.
Zie nederlandlokaal.info/Manifest
Rhoon, 13 december 2014 Bert Euser